• Hydraulica In antiek Egypte

 

Er zijn enkele voorbeelden bekend die duidelijk kunnen maken dat er in het antiek Egypte de kennis aanwezige was van hydraulica en dat daar wel degelijk gebruik van gemaakt werd. Het ging hem vrijwel altijd over hydraulische heftoestellen die werden gebruikt om heel zware voorwerpen (bv. grote steenblokken) omhoog te duwen.

De reliëfs in kalksteen op bovenstaande foto kan zo’n een verwijzing zijn naar een hydraulisch systeem.
Deze moeten blijkbaar gelezen worden als een rebus.

Het linker gedeelte is de theoretische benadering van de werking van een hydraulisch hefwerktuig.


De Djed pilaar.

Op het linkerdeel van het reliëf, uiterst links staan twee Djed pilaren. Het komt wel vaker voor dat Djeds in paren worden afgebeeld.

https://nl.wikipedia.org/wiki/Djed https://en.wikipedia.org/wiki/Djed

 

Het wordt alsmaar duidelijker dat er in het antieke Egypte opmerkelijke verschillen waren tussen bepaalde bevolkingsgroepen. Voor bepaalde personen was een Djed een heel belangrijk maar toch vrijwel alledaags werktuig (de zuiger, de piston van een hydraulische cilinder) maar door anderen de werking ervan niet werd begrepen en eerder gezien werd als een instrument van de goden. De Djed pilaar was reeds bekend vanaf het prille begin van de Egyptische beschaving, door de jaren heen groeide de Djed uit tot een mythisch symbool, een belangrijk voorwerp in de Egyptische godsdienst.

 

Rechts van die twee Djed pilaren staat iets wat lijkt op een wandelstok of wat dan ook. Volgens de huidige algemene opvatting van Egyptologen staat dat symbool voor “een bout” (grendel) of simpelweg voor “gevouwen kleding”, later werd dit de hiëroglief voor de letter S. Niemand zal ontkennen dat dit de letter S is, dat de oorspronkelijke betekenis van deze hiëroglief een bout (grendel) zou zijn, is wellicht onjuist. Welke betekenis kunnen twee Djed pilaren nu gemeen hebben met een grendel (voor een valluik)?

 

Zie Wikipedia voor Egyptische hiërogliefen (de letter d):

https://nl.wikipedia.org/wiki/Egyptische_hi%C3%ABrogliefen

 

 

Zou het niet veel logischer zijn om aan te nemen dat dit het symbool is voor een (water)hevel, een sifon? Water dat van de ene cilinder naar de andere wordt overgebracht, wordt overgeheveld. Dat symbool, een sifon samen met twee djed pilaren, zou dus best de symbolische voorstelling kunnen zijn van een hydraulische pers.

Een Djed pilaar  

Er is een sterke gelijkenis met hedendaagse zuigers (pistons)

In de groeven van hedendaagse zuigers worden dichtingsringen geplaatst om het geheel af te dichten. Er zijn Djed pilaren gevonden waar er nog metaaldraad (rood koper?) omheen gewikkeld zat. Werd er indertijd koperdraad gebruikt om de djed af te dichten in de cilinder?

 

De kracht dat met een hydraulisch hefwerktuig kan uitgeoefend worden valt niet te onderschatten. Met dergelijke systemen kan de uitgeoefende kracht vele malen groter worden gemaakt. De afgelegde weg (verplaatsing) wordt dan wel eenzelfde maal kleiner, dat is zelden een probleem.

 

In bovenstaande figuur kunnen dit evenzeer twee cilinders zijn telkens met een Djed pilaar er in.
Het water wordt van de ene cilinder naar de andere overgeheveld (symbool van een hevel).

 

F1 = kracht uitgeoefend op de kleine zuiger met sectie S1, beweging van de zuiger over een afstand h1.

F2 = kracht ontwikkeld door de grote zuiger met doorsnede S2, beweging van de zuiger over een afstand h2.

F2 = F1 x (S2/S1) Een hydraulische pers is een eenvoudig hulpmiddel om een kracht te vergroten.

De vermenigvuldigingsfactor is S/S1 De verplaatsing van de grote zuiger is veel kleiner dan die van de kleine.

h2 = h1 x (S1/S2)

 

Verklaring van de eenheden: 1 atmosfeer (=bar) is de eenheid van druk (de luchtdruk op aarde is steeds ong. gelijk aan 1 atmosfeer en wordt meestal niet meegerekend, indien er sprake is van een druk van 4 atmosfeer wil dit zeggen: 4 atmosfeer groter dan onze luchtdruk op aarde). 1 bar komt bijna overeen met een druk van 1 kg/cm²

kgf = kilogramforce = kilogramkracht is een oude eenheid van kracht die eigenlijk niet meer gebruikt wordt maar wél veel eenvoudiger te begrijpen is. De correcte eenheid voor kracht is Newton, 1 kgf of ook 1 kg’ = 9,81 Newton, meestal afgerond op 10 Newton.

 

Kilogramkracht en Newton zie:

https://nl.wikipedia.org/wiki/Kilogramkracht

 

Voorbeeld 1: Op een cilinder met een diameter van 10 cm (oppervlakte 78,5 cm²) een waterdruk van 4 atmosfeer (bar) wordt toegepast (dit is ca. 4 kg/cm² en ongeveer de druk op ons huishoudelijk leidingwater). De opwaartse kracht uitgeoefend door deze hydraulische cilinder bedraagt F = 4 kg/cm² x 78,5 cm² = 314 kgf. Theoretisch kan deze cilinder dus een gewicht van 314 kg tillen.

 

Voorbeeld 2: Indien bij de constructie van een piramide gebruik werd gemaakt van een hefinrichting met 2 korte hydraulische cilinders met een binnendiameter van 20 cm (doorsnede 314 cm²) en onder een druk van 10 cm² bar (10 kg/cm²), dan zou het apparaat theoretisch een steen van 6,28 ton kunnen tillen. F = 2 x (314 cm² x 10 kg/cm²) = 6280 kgf’ of 6,28 ton’

 

Waar het linkerdeel een statische voorstelling was is het rechterdeel daarentegen een dynamische expressie, dit vanwege de menselijke figuren die staan voor beweging.

 

Beweging: Indien figuur 1 tracht recht te staan dan zal die op de waterkruik duwen, hij zal het water wegduwen. Figuur 3 is dan weer die hevel, water uit kruik 2 wordt overgeheveld naar figuur 4 die gehurkt zit. Het overgeheveld water zal figuur 4 verplichten om recht te staan waarbij het voorwerp 5 omhoog wordt geduwd.

Dit is toch duidelijk de uitleg van een hydraulisch systeem?

Figuur 5 is een Atef kroon, later zou nog moeten duidelijk worden dat met die Atef kroon de koningskamer + bovenliggende “relief beams” wordt bedoeld. Het geheel van de koningskamer met de daarboven liggende granietbalken doen inderdaad aan een kroon denken.

Voor Egyptische kronen zie:

https://nl.wikipedia.org/wiki/Egyptische_kronen

Indien er nog een betere handleiding gewenst is dan zijn er ook nog de reliëfs in een crypte van de Hathor tempel in Dendera.

Zie Wikipedia:

https://nl.wikipedia.org/wiki/Dendera

https://nl.wikipedia.org/wiki/Tempelcomplex_van_Dendera

https://en.wikipedia.org/wiki/Dendera_light

 

 

Voor deze tekeningen en de copyright zie:
https://nl.wikipedia.org/wiki/Dendera

In Dendera, in een crypte in de tempel van godin Hathor zijn meerdere reliëfs te zien zoals bovenstaande. Deze samen vormen de handleiding voor een hydraulisch systeem. Door dit te verklaren komt men in het vaarwater van de “elektriciens”, zij zien deze grote “ballonnen” als gloeilampen in een fitting waar een draad aan hangt die op zijn beurt verbonden is met een kastje waarin een batterij zit, de Bagdad batterij. Maar jongens toch !!

Buiten het feit dat die “gloeilamp” buiten proportie grote afmetingen heeft moeten de “elektriciens” zich uiteraard in allerlei bochten wringen om een gesloten circuit te verkrijgen die de lamp kon doen oplichten, dit om hun theorie enigszins mogelijk te maken. Bij hen was het dus geen enkele draad maar een kabel met daarin twee draden die uit dat kastje kwam. De slang in die lamp was dan weer een dubbele gloeidraad die vertrok vanaf de eerste draad in de fitting, tot helemaal boven in de kop van de slang en terugkeerde naar beneden naar de tweede draad van die lampfitting.

Hadden de Egyptenaren ook al Wolfraam (tungsten) voor hun gloeidraden? Welk inert gas gebruikten zij om die lamp mee op te vullen om zo de zuurstof te verwijderen en het zeer vlug doorbranden van de gloeidraad te voorkomen?

 

Al deze reliëfs samen zijn wellicht de perfecte handleiding voor het gebruik van een hydraulisch systeem. Alleen, tot op heden kan niemand de volledige verklaring ontcijferen. Het zou echter voldoende moeten zijn door enkele details trachten te verklaren waarmee kan aangetoond worden dat het hier inderdaad om een hydraulisch systeem gaat.

 

Mogelijke verklaring: Dat kastje zou best een aftappunt voor water kunnen zijn. Ergens in een of ander boek stond te lezen dat het de god van de lucht is die bovenop dat kastje zit. Het water zit in dat “kastje” en de god van de lucht er bovenop, de lucht is eruit. Héél belangrijk, afgezien van het feit dat water geen smerend effect heeft, is het toch een vrij goede hydraulische vloeistof. Maar! Er mogen géén luchtbellen in zitten, in geen enkel hydraulisch systeem trouwens. Lucht kan veel te hard samengedrukt worden zodat de werking van een hydraulisch systeem totaal onmogelijk wordt.

 

Die aapachtige figuur met het mes zou dan weer wijzen op gevaar! Gevaar voor het geval dat er luchtbellen in het water zou zitten? Of een algemene waarschuwing voor het gevaar bij het gebruik van dit systeem?

 

De linkse (grote) persoon houdt een darm vast (een waterslang?) met op het einde een kraan? of “nozzle”? Uit die slang komt water, een grote hoeveelheid, en het sist als een slang dus er zit danig wat druk op. De djed pilaar heeft armen, ontvangt die nu de grote hoeveelheid water of duwt die djed pilaar dat water weg? Dat is dus niet duidelijk, moet er rekening gehouden met die kleine figuren? Biedt die kleine figuur en kruik water aan?

 

Hoe dan ook, indien de linkse djed het water wegduwt, dan is het de rechtse die het water ontvangt. Het is de rechtse djed die dan iets doet bewegen onder invloed van de ontvangen waterdruk. Wat zou de betekenis zijn van die twee kleine figuren onder de rechtse Djed.

 

Indien echter de linkse djed het water zou wegduwen dan moet de uitleg juist andersom. De linker Djed heeft bovenaan een halfronde bolvorm, de rechtse djed heeft dat niet, mogelijks moest dit duidelijk maken welke djed nu welke functie had.

 

De teksten (hiërogliefen) op deze reliëfs bieden blijkbaar geen verklaring voor deze uitbeeldingen.

 

Uit wat voorafging zou het toch duidelijk moeten geworden zijn dat het om hydraulische systemen gaat. Dat in het oude Egypte de kennis ervan wel degelijk aanwezig was en dat dergelijke systemen ook effectief gebruikt zijn.